iNaturalist'e gönderilen tüm gözlemler herkese açık olsa da bir gözlemin coğrafi bilgilerine erişimi kısıtlamak için araçlar vardır. Bu bölümde şunları açıklayacağız:
- Kim bilginin ne zaman kısıtlanacağına karar verir
- Bilgi kısıtlaması mekaniğinin nasıl işlediği
- Kısıtlı bilginin ne zaman paylaşıldığı
İlk olarak, kısıtlanmış coğrafi bilginin iki ayrı çeşidi vardır: coğrafi gizlilik ve takson coğrafi gizliliği. Coğrafi gizlilik için bireysel gözlemci bilginin ne zaman kısıtlanacağına ve kısıtlanan bilginin ne zaman paylaşılacağına karar verir. Örneğin, bir kullanıcı kişisel gizlilik nedenleriyle arka bahçesinde yaptığı bir gözleme coğrafi gizlilik eklemeyi seçebilir ve iNaturalist platformu, iNaturalist'in uluslararası ağ sitelerinden birine üye olmak, bir projeye güvenmek veya topluluğun diğer üyelerine güvenmek şeklinde olabilen gözlemcinin açık izni olmadan bu bilgileri asla paylaşmayacaktır.
Alternatif olarak, takson coğrafi gizliliği, iNaturalist platformunun konum ifşası tehdidi altındaki taksonların gözlemleriyle ilişkili coğrafi bilgileri otomatik olarak kısıtladığı ve bu bilgileri koruma topluluğuyla paylaşabileceği bir süreçtir. Örneğin, bazı orkidelerin gözlemlenmesi otomatik olarak engelleniyor çünkü bu türler kaçak avcılar tarafından aranıyor. Hem coğrafi gizlilik hem de takson coğrafi gizliliği için bilginin nasıl kısıtlandığının mekaniği aynıdır.
1. Kim bilginin ne zaman kısıtlanacağına karar verir?
Coğrafi Gizlilik: Kendi gözlemlerinizi oluştururken ve güncellerken, varsayılan olarak “açık” olarak ayarlanmış bir coğrafi gizlilik alanı vardır. Bunu “gizlenmiş” veya “özel” olarak değiştirerek bu bilgilere kamunun erişimini kısıtlayabilirsiniz. Yalnızca gözlemci, kendi gözlemlerine göre coğrafi gizlilik ayarını değiştirebilir.
Takson Coğrafi Gizliliği: iNaturalist'teki taksonlar birden fazla koruma durumuna sahip olabilir. Bir koruma durumu küresel olabilir veya belirli bir yerle ilişkilendirilebilir. Bu koruma durumları, bir türle ilişkili tehditleri açıklamaya yardımcı olur. Tehditler konumun ifşa edilmesinden kaynaklanan baskıları içeriyorsa, koruma statüsü “gizlenmiş” veya nadir durumlarda “özel” bir coğrafi gizlilik ayarı içerebilir. Bu, söz konusu taksonun küresel olarak veya koruma durumu tarafından belirtilen yerdeki tüm gözlemlerine bu coğrafi gizlilik ayarını otomatik olarak uygulayacaktır.
iNaturalist topluluğu, taksonları işaretleyerek hangi taksonların takson coğrafi gizlilik kümesine sahip olması gerektiğini bildirmeye yardımcı olur. iNaturalist küratörleri ve iş birliği yapılan belirli koruma kuruluşları bu işaretlere yanıt verilmesine, tartışmaların yönetilmesine ve takson coğrafi gizlilik ayarlarının korunmasına yardımcı olur. Bu tartışmaların amacı, iNaturalist topluluğunu ve doğal kaynaklar departmanı uzmanları gibi bilgilendirilmiş dış paydaşları içeren bir fikir birliğine varmaktır. Fikir birliğine varılamazsa, kararlar iNaturalist personeli ve iNaturalist ağına bağlı kişiler tarafından alınır.
2. Bilgi kısıtlaması mekaniğinin nasıl işlediği
Gizlenmiş: Gizlenmiş gözlemler için, enlem ve boylam kamuya açık olmayan özel enlem ve özel boylam alanlarına taşınır. Genel konumsal doğruluk 0,2 x 0,2 derecelik bir hücrenin (ekvatorda ~500km2 veya Man Adası ile yaklaşık aynı büyüklükte) köşegenine yükseltilmiştir. Enlem ve boylam bu hücre içinde rastgele bir nokta ile değiştirilir.
Bir gözlemin gerçek konumunu ortaya çıkarmaya yardımcı olabilecek yer notları ve tarih gibi diğer bilgiler de halka açık olarak daha kaba gösterimlerle değiştirilir (ör. “Yuba Ave, San Pablo CA, ABD” yerine “Kaliforniya, ABD” ve bazı durumlarda “21 Haziran 2021” yerine “Haziran 2021”). Çoğu yerle ilgili coğrafi aramalar kamuya açık enlem ve boylamı kullanır (ülkeler, eyaletler ve ilçelerle ilgili aramalar özel enlem ve boylamı kullanır).
Özel: Hiçbir coğrafi bilgi kamuya açık olarak paylaşılmaz. Enlem, Boylam ve Yer Notları kamudan tamamen gizlenmiştir (tarihin saat dilimi kısmının hala gösterildiğine dikkat edin). Benzer şekilde, gözlemler tüm yer tabanlı gözlem aramaları tarafından göz ardı edilir (ör. Kaliforniya'da bulunan özel bir gözlem, Kaliforniya'daki gözlemlerin aranmasıyla görünmez). Coğrafi bağlamın tamamen eksik olması, topluluğun gözlemleri tanımlamasını veya coğrafi veri nitelik sorunlarını tespit etmesini zorlaştırdığından veya olanaksız hale getirdiğinden, bu ayar dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır.
Gerçek konumu mu yoksa gizlenmiş bir konumu mu gördüğünüzü anlamak için saplı bir işaretleyici mi (gerçek konumu gösterir) yoksa sapsız bir işaretleyici mi (gizlenmiş bir konumu gösterir) gördüğünüze dikkat edin. Gözlemin açık mı, gizlenmiş mi yoksa özel mi olduğunu anlamak için (izinlerinize bağlı olarak ne görüyor olabileceğinizden bağımsız olarak), aşağıdaki turuncu okların işaret ettiği simgelere dikkat edin.
Mekanik üzerine not: iNaturalist'in coğrafi bilgileri kısıtlama yaklaşımı mükemmel değildir. Gizlenmiş gözlemlerin kesin konumunun tahmin edilebilmesinin yolları vardır. Örneğin:
- Fotoğraflardaki veya açıklamalardaki ipuçları: Bir gözlemin fotoğrafında görünen işaretler, açıklamasındaki metin veya belirli projelere dahil edilmesi gerçek konum hakkında ipuçları verebilir.
- Yakın gözlemlerden tahmin: Gizlenmiş bir gözlem aynı kullanıcı tarafından yapılan açık bir gözlemle benzer bir zamanda yapılmışsa, gizlenmiş gözlemin gerçek konumu tahmin edilebilir. iNaturalist, gizlenen gözlemlerin kesin tarihini herkese açık olarak göstermekten kaçınır ancak bu bilgi API yanıtlarında hala mevcuttur ve yakındaki gözlemler aramalar, gözlem_id'si veya hatta sık sık gittikleri yerler de dahil olmak üzere bir kullanıcının davranışı hakkında tahminlerde bulunarak çıkarılabilir. Konumların tahminini daha zor hale getirmek için yapısal değişiklikler üzerinde çalışıyoruz ancak bu arada, gizlenmiş gözleminizin yayınlandığı yere yakın bir yerde ve zamanda herhangi bir açık gözlem yayınlamamanızı öneririz.
- Veri ihlalleri: iNaturalist'i veri ihlallerine karşı korumak için elimizden geleni yapsak da veri ihlallerinin asla gerçekleşmeyeceğini garanti edemeyiz.
Eğer aşırı hassas bir gözlemin gerçek yeri yukarıda anlatılanlar gibi yollarla tahmin edilebiliyorsa, gözlemciyle temasa geçilmeli ve gözlemi düzenlemesi veya silmesi için ikna edilmelidir. Çok nadir durumlarda, gözlemciye ulaşılamıyorsa ve hassasiyetin durumu aşırı ise lütfen müdahale edebilecek iNaturalist personeli ile iletişime geçin.
Kısıtlı bilginin ne zaman paylaşıldığı
Coğrafi Gizlilik: Gözlemlerinizde coğrafi gizlilik ayarlarsanız, kısıtlanmış konum bilgilerinin başkalarıyla paylaşılabileceği üç yol vardır:
- Bir kişiye "güveniyorsanız"
- Bir projeye "güveniyorsanız"
- iNaturalist Ağı Düğümü'ne (ör. iNaturalist Avustralya) katılır veya bağlantı kurarsanız
Takson Coğrafi Gizliliği: Yukarıdaki paylaşım yollarına ek olarak, iNaturalist zaman zaman koruma kuruluşlarından ve araştırmacılardan gelen ve takson coğrafi gizliliği nedeniyle kısıtlanan coğrafi bilgileri içeren taleplere yanıt verir.
Bu makale sizin için faydalı oldu mu?
Harika!
Geri bildiriminiz için teşekkür ederiz
Üzgünüz! Size yardımcı olamadık
Geri bildiriminiz için teşekkür ederiz
Geri bildirim gönderildi
Çabanızı takdir ediyoruz ve makaleyi düzeltmeye çalışacağız